Thạc sĩ Chính sách công – ngành học không dành riêng cho khu vực nhà nước

Nhiều người hay lầm tưởng rằng chính sách công chỉ phù hợp với đối tượng học viên từ khu vực nhà nước. Nhưng trên thực tế, nhờ tính ứng dụng và tính liên ngành cao, ngành chính sách công ngày càng thu hút những người từ khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội theo học.

Khi “công” và “tư” ngày càng giao thoa

Câu chuyện về quán cà phê đặc biệt của ông Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Văn Dương nằm trong khuôn viên UBND tỉnh được PGS. TS Phạm Duy Nghĩa dẫn giải cho câu hỏi tìm hiểu về chương trình Thạc sĩ Chính sách công. Câu hỏi thắc mắc, liệu ngành học Chính sách công có phù hợp cho công việc (như tư vấn) trong khu vực tư? 

Quán cà phê Chủ tịch là cách gọi vui của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp khi nói về một điểm hẹn nóng, mà hàng sáng họ có thể dễ dàng gặp Chủ tịch tỉnh và các Phó Chủ tịch tỉnh này một tiếng trước giờ làm việc hành chính. Ở quán cà phê khiêm tốn với không gian vài chục mét, chỉ có chiếc bàn đá trắng giản dị với cà phê miễn phí, doanh nghiệp có thể đến và “tố khổ” trực tiếp những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp mình, thậm chí góp ý, hiến kế về chính sách. Kết quả là nhiều chính sách bất cập, không phù hợp đã được sửa đổi, bổ sung từ góp ý của doanh nghiệp tỉnh này.

PGS.TS Phạm Duy Nghĩa cho hay, khái niệm “công” và “tư” ngày càng đan xen, giao thoa với nhau. Thực tế là nhà nước không thể ôm hết mọi lĩnh vực quản lý, vì vậy xu thế “hợp tác công – tư” sẽ ngày càng mạnh mẽ thông qua các cơ chế như thuê ngoài (outsource) dịch vụ công chứng, thừa phát lại hay xử lý rác thải, hợp tác đầu tư cơ sở hạ tầng theo phương thức đối tác công tư… Từ góc độ quản trị cho thấy để thực hiện hiệu quả sứ mệnh quản trị của mình, Nhà nước (khu vực công) phải tương tác chặt chẽ với khu vực tư nhân, thậm chí học hỏi từ khu vực tư nhân cả về quản trị nhân lực và quan hệ công chúng. Chính phủ ngày càng tư duy theo cách của doanh nghiệp, cán bộ địa phương tư duy sâu sát như quản lý điều hành doanh nghiệp, coi người dân, doanh nghiệp không phải là đối tượng mà là khách hàng, sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp là tiêu chí để đánh giá chất lượng công vụ và đánh giá cán bộ.

PGS. TS. Phạm Duy Nghĩa, Giám đốc Chương trình MPP

Ngược lại, người dân, doanh nghiệp có thể sống và hoạt động tốt hơn trong môi trường chính sách đáng tin cậy, trong đó họ không chỉ hiểu biết và trải nghiệm chính sách trên mọi lĩnh vực mà còn trực tiếp tham gia kiến tạo những thay đổi tích cực, ảnh hưởng trực tiếp đến mình thông qua việc phản hồi chính sách. Sự thực là chính sách ảnh hưởng đến cuộc sống thường nhật của từng người dân, doanh nghiệp một cách sâu sắc. Nên dù ở “vai” nào: là đối tượng thụ hưởng, chịu tác động chính sách hay là người hoạch định, ban hành chính sách, thì việc hiểu “phía bên kia” dựa trên nền tảng khoa học và thực tiền là hết sức quan trọng.

“Nếu là một doanh nghiệp nhỏ, bạn ít trải nghiệm tương tác chính quyền. Nhưng khi doanh nghiệp ngày càng được đầu tư lớn hơn, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp ngày càng lớn dần, thì doanh nghiệp đó không chỉ đón nhận chính sách mà còn khám phá, hiểu biết chính sách, dẫn dắt và tương tác với chính quyền để nhận biết chính sách. Do đó, giao lưu, giữ quan hệ với công chúng và chính quyền bền chặt trở thành một mảng rất quan trọng trong quan hệ đối ngoại của doanh nghiệp, đảm bảo quản trị rủi ro, thúc đẩy giá trị xã hội, phát triển bền vững của doanh nghiệp”, PGS. TS Phạm Duy Nghĩa lý giải về sự giao thoa, tương tác giữa “công” và “tư”.

Đa dạng đối tượng

Chính sách công là một lĩnh vực khoa học xã hội có tính ứng dụng, liên ngành, dựa trên những nguyên tắc kinh tế học, chính trị học, luật học, quản trị học, xã hội học và những chuyên ngành hàn lâm khác. Do đó, học viên chuyên ngành Chính sách công và Quản lý có thể đến từ nhiều ngành nghề, khu vực công tác khác nhau, đến từ nhiều chuyên ngành khác nhau ở bậc đại học.

Giáo sư, Tiến sĩ Scott Fritzen, Đại học Washington, (Mỹ) cho hay, học viên ngành Chính sách công có thể xuất thân từ bất kỳ ngành nghề nào miễn là họ có mong muốn quyết tâm vận dụng các kỹ năng, kiến thức học được nhằm giải quyết các vấn đề cần sự tác động từ khu vực công, qua đó tạo ra những thay đổi tích cực. Chính sách công hiện là một ngành học phát triển nhanh và thu hút nhiều sinh viên đăng ký ở các trường đại học ở Bắc Mỹ, Châu Âu và nhiều quốc gia phát triển trên thế giới. Các công ty tư nhân, các tổ chức không thuộc “Nhà nước” cũng có xu hướng coi trọng những người có bằng cấp liên quan đến Chính sách công.

TS. Scott Frizen

Tại trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, mọi ứng viên có bằng đại học ở bất cứ chuyên ngành nào đều có thể tham gia dự tuyển vào chương trình Thạc sĩ Chính sách công, không phân biệt khu vực nhà nước, tư nhân, hay dân sự miễn là đảm bảo các điều kiện dự tuyển của trường.

Anh Hồ Quang Đệ, Phó giám đốc Sở Tài chính (tỉnh Phú Yên), cựu học viên lớp MPP2 chia sẻ, sự đa dạng thành phần học viên đến từ nhiều lĩnh vực công tác từ khu vực công, tư và các tổ chức xã hội là một yếu tố khác biệt của trường, làm cho chất lượng học tập của các học viên thực chất và phong phú.

“Việc cân đối tỉ lệ học viên theo vùng miền, ngành, lĩnh vực công tác…giúp lớp học của chúng tôi như một kho tàng kiến thức. Mỗi thành viên của lớp có những trải nghiệm và am hiểu lĩnh vực khác nhau, nên chúng tôi có thể trao đổi, học hỏi, bổ sung cho nhau. Điều này làm cho những lý thuyết trên lớp được thấm sâu hiệu quả hơn”.

Trong cơ cấu học viên của chuyên ngành Phân tích Chính sách của trường, có 41,2% học viên đến từ khu vực công trong khi tỉ lệ học viên đến từ khu vực tư nhân chiếm 26,5%, hơn 30% đến từ các tổ chức xã hội và các trường đại học – viện nghiên cứu. Trong khi đó, tỉ lệ học viên đến từ khu vực công, các tổ chức xã hội và giáo dục đang theo học chuyên ngành Lãnh đạo và Quản lý chiếm gần 50%, bên cạnh 51,4% học viên làm việc trong lĩnh vực tư nhân (Xem chi tiết cơ cấu học viên học Chính sách công tại Fulbright)

Là một cán bộ từ khu vực công, anh Châu Ngô Anh Nhân, học viên MPP2, cho hay, chương trình đào tạo tại Fulbright cung cấp khung lý thuyết căn bản để học viên có thể dựa vào phân tích các vấn đề thực tiễn, đặc biệt trong việc tham mưu chính sách. Bên cạnh đó là cung cấp các công cụ, kỹ năng phân tích đầy đủ giúp ra quyết định chính xác theo nghĩa mang lại hiệu quả tích cực cho xã hội.

Anh Châu Ngô Anh Nhân - Học viên MPP2

“Việc tương tác với các giảng viên giàu kinh nghiệm trong nước và quốc tế, tương tác với các học viên trong lớp đến từ nhiều ngành, nhiều khu vực khác nhau sẽ giúp bạn phân tích vấn đề, bài giảng được trọn vẹn trên nhiều khía cạnh quản lý công khác nhau. Và, qua thời gian học tập, bạn có cơ hội mở rộng kết nối với các bạn cùng lớp đến từ nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và khu vực khác nhau, là điều kiện tốt để tiếp tục có những hợp tác về công việc trong tương lai”.

Nền tảng chương trình đào tạo Chính sách công tại trường Fulbright thiên về kinh tế. Song điểm mạnh lớn nhất của trường đó là năng lực đào tạo tư duy và phương pháp, cho phép trong một thời gian ngắn có thể chuyển tải những kiến thức căn bản cho những người chưa được học về kinh tế. Và để đến với trường Fulbright, các ứng viên không bắt buộc phải tốt nghiệp ngành Kinh tế mới, mà họ chỉ cần bổ sung một số môn cơ sở là đã có thể theo học chương trình đào tạo Thạc sĩ Chính sách công chính thức.

Học viên MPP khóa 2019

“Những giá trị nổi bật nhất mà một chương trình đào tạo cao học về chính sách công và quản lý mang lại cho học viên là khả năng vận dụng tổng hợp kiến thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau như quản lý, kinh tế học, chính trị học, xã hội học nhằm giải quyết các vấn đề. Chính điều này giúp cho chương trình trở nên độc đáo. Thay vì trở thành một chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể nào đó, một phương pháp luận nào đó, những gì trường Fulbright đang nỗ lực thực hiện là trang bị cho người học khả năng vận dụng linh hoạt các công cụ và lĩnh vực kiến thức khác nhau cho mục tiêu giải quyết vấn đề cũng như bồi đắp kỹ năng giao tiếp hiệu quả trong thế giới thực tiễn, với những vấn đề thực tiễn. Đây thực sự là một kĩ năng đặc biệt giúp cho các học viên có thể thành công lâu dài trong môi trường Việt Nam” - Giáo sư, Tiến sỹ Scott Fritzen chia sẻ thêm.

• Xuân Linh