Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) - Mô hình kinh doanh để phát triển bền vững

Các câu hỏi mang tính chiến lược, được trao đổi thường xuyên của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp ngày nay là: Có những rủi ro gì hướng tới một tương lai bền vững? Nên tập trung vào đâu? Làm thế nào để thu hút, đào tạo, phát triển các nguồn lực về lãnh đạo và nhân tài trong công ty để thúc đẩy thành công? Và, quan trọng không kém, tận dụng cơ hội nào nhằm vượt qua các thách thức lớn và tạo thêm giá trị theo cách sáng tạo?

Lời giải cho những câu hỏi này có thể nằm trong khái niệm có tên ESG, trọng tâm của hội thảo về ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) - Mô hình Kinh doanh để phát triển bền vững.

Kể từ năm 2018, các Đại sứ quán Bắc Âu tại Việt Nam (gồm Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển) đã hợp tác với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam tại thành phố Hồ Chí Minh, nhân Ngày Bắc Âu 2022 với mục đích chia sẻ kinh nghiệm từ các nước Bắc Âu về các vấn đề thiết thực đối với Việt Nam. Đây sẽ là lần thứ tư sự kiện được tổ chức.

Mục đích của sự kiện này là chia sẻ  thực tiễn và kinh nghiệm tốt của các nước Bắc Âu, đặc biệt là các cơ chế tương tác giữa Chính phủ và doanh nghiệp, người dân về ESG và điều này có ảnh hưởng tích cực như thế nào đến các xã hội Bắc Âu hiện tại.

TS. Nora Taylor, Quyền Hiệu trưởng, Đại học Fulbright Việt Nam

“Trong hai mươi năm qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng và tốc độ đô thị hóa nhanh của Việt Nam đã dẫn đến những thách thức nghiêm trọng như ô nhiễm không khí, tắc nghẽn giao thông, các vấn đề quản lý nước và chất thải. Tôi tin rằng kinh nghiệm phong phú của các nước Bắc Âu trong việc triển khai ESG sẽ là nguồn tham khảo vô giá cho Việt Nam trong hành trình tìm kiếm mô hình phát triển bền vững trong thập kỷ tới”, TS. Nora Taylor, Quyền Hiệu trưởng, Đại học Fulbright Việt Nam cho biết.

Trong một thông cáo chung, các Đại sứ Bắc Âu tại Việt Nam nhấn mạnh Covid 19 cho thấy, chúng ta phải đối mặt với những đe dọa khi xao lãng sức khỏe con người cũng như hủy hoại môi trường sống. Không một ngành hay lĩnh vực nào có thể  đứng ngoài bối cảnh chung mà không chịu tác động - cho dù đó là về khía cạnh môi trường, xã hội hay về cách thức điều hành của các doanh nghiệp.

Đại sứ các nước Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển tại Việt Nam cho biết ‘Về mặt tổng quan, ESG (hay Môi trường, Xã hội và Quản trị) là việc xem xét các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị trong quá trình ra quyết định đầu tư. Cụm từ này thường được sử dụng thay thế cho đầu tư bền vững, đầu tư có trách nhiệm với xã hội và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Những nguyên tắc này cũng có thể áp dụng trong khu vực công của chính phủ do đóng góp quan trọng của khu vực này vào sự phục hồi kinh tế bền vững sau đại dịch Covid-19.

Cũng cần lưu ý rằng FDI chất lượng cao sẽ tìm kiếm các nền kinh tế đang phát triển chú trọng tuân thủ các nguyên tắc ESG. Hơn nữa, trong một nền kinh tế toàn cầu hóa, quyền và vai trò của người tiêu dùng ngày càng quan trọng và người tiêu dùng ngày nay yêu cầu khắt khe việc sản phẩm được sản xuất tại các quốc gia coi trọng ESG.’

PGS. TS. Phạm Duy Nghĩa, Giám đốc Chương trình Thạc sĩ Chính sách công

Hội thảo thu hút các đại biểu đại diện cho các bộ, cơ quan chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và nhiều chuyên gia đến từ Bắc Âu, gồm có khu vực công và tư, các nhà nghiên cứu, học giả, đại diện các tổ chức phi chính phủ để thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và các làm cụ thể trong việc tiếp cận ESG. Các đại diện đều nhấn mạnh lợi ích của ESG trong các chủ đề quan trọng như kinh doanh bền vững-có trách nhiệm, đánh giá mức độ tổn thương với biến đổi khí hậu, đối thoại xã hội, phòng chống tham nhũng, quan hệ đối tác công tư.

Tuy ESG được phát triển bởi và dành cho khu vực tư nhân, cách tiếp cận này đề cập đến nhiều vấn đề sẽ được giải quyết hiệu quả hơn nếu có sự hợp tác giữa các khu vực công tư.  Đảm bảo sử dụng bền vững năng lượng và tài nguyên, xây dựng các chính sách an sinh xã hội cũng như phòng chống tham nhũng là những nhiệm vụ mà các chủ thể nhà nước và tư nhân đều có vai trò thiết yếu.

Về bản chất, đây đều là những thách thức toàn cầu mà tất cả các quốc gia đều phải đối mặt - trong đó có Việt Nam. Đối với thị trường lao động, trước làn sóng COVID-19 lần thứ 4 bùng phát tại Việt Nam năm 2021, các ngành sản xuất/xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, đồ gỗ ... tiếp tục chịu thách thức thiếu lao động và gián đoạn chuỗi cung ứng, cũng như bộc lộ những lỗ hổng kinh tế và xã hội đối với cả doanh nghiệp và người lao động.

Bên cạnh đó, việc củng cố hệ thống pháp luật thông qua luật lao động sửa đổi và cam kết phê chuẩn tất cả các công ước cốt lõi của ILO, cũng như triển khai các cam kết đầy tham vọng sau Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu (COP26) tại Glasgow vào tháng 11 năm 2021, để đạt mức phát thải ròng bằng 0 năm 2050 và loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, cách tiếp cận ESG hứa hẹn sẽ đưa ra câu trả lời cho những thách thức chung cho cả khu vực công và tư nhân.